دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اصفهان (خوراسگان)، ، drmgolparvar@gmail.com
چکیده: (2901 مشاهده)
مقدمه: کیفیت زندگی و پرخاشگری از متغیرهایی هستند که برای نوجوانان دارای مشکلات رفتاری از اهمیت زیادی برخوردارند. این پژوهش با هدف تعیین مقایسه اثربخشی درمان غیرفعالسازی حالت خانواده محور، درمان شناختی-رفتاری و درمان پذیرش و تعهد بر پرخاشگری نوجوانان دختر دارای مشکلات رفتاری و کیفیت زندگی مادران آن ها انجام شد. روش : روش پژوهش از نوع نیمه آزمایشی و طرح پژوهش، چهارگروهی در سه مرحله پیشآزمون، پس آزمون و پیگیری دو ماهه بود. از میان مادران 120 نوجوان دختر 14 تا 18 ساله شهر اصفهان در تابستان 1398، مادران 60 نوجوان بر مبنای ملاکهای ورود به صورت هدفمند انتخاب و در سه گروه آزمایش و یک گروه کنترل گمارده شدند (هر گروه 15 نفر). پرسشنامه کیفیت زندگی وارشربون برای مادران و پرسشنامه پرخاشگری باس و پری برای نوجوانان استفاده شد. سه گروه درمان غیرفعال سازی حالت خانواده محور، درمان شناختی-رفتاری و درمان پذیرش و تعهد به تفکیک طی 10 جلسه 90 دقیقه ای تحت درمان قرارگرفتند و گروه گواه هیچ گونه درمانی دریافت ننمود. داده ها از طریق تحلیل واریانس اندازههای تکرار شده و آزمون تعقیبی بونفرونی با کمک نرم افزار SPSS (ویرایش 24 ) تحلیل گردید. یافته ها: نتایج حاصل نشان داد درمان غیرفعال سازی حالت خانواده محور، درمان شناختی-رفتاری و درمان پذیرش و تعهد نشان داد در کیفیت زندگی مادران و پرخاشگری نوجوانان دختر با گروه کنترل تفاوت معنادار ایجاد کرد (01/0>p)، یعنی باعث افزایش کیفیت زندگی مادران و کاهش پرخاشگری نوجوانان دختر در هر سه گروه گردید ولی بین سه روش درمان با یکدیگر تفاوت معناداری وجود نداشت (05/0<p). نتیجه گیری:در مجموع، یافته های این پژوهش نشان داد درمان غیرفعال سازی حالت خانواده محور، درمان شناختی-رفتاری و درمان پذیرش و تعهد میتوانند کیفیت زندگی مادران را ارتقاء و در عوض پرخاشگری نوجوانان دختر را کاهش دهند. بر همین اساس پیشنهاد میشود که از این درمانها برای درمان نوجوانان دختر دارای مشکلات رفتاری استفاده شود.