مقدمه: اختلال شخصیت مرزی، یکی از پیچیده‌ترین و چالش‌برانگیزترین اختلالات روانی است که با نوسانات شدید خلق و خو، مشکلات در روابط بین فردی و الگوهای ناپایدار خودشناسی مشخص می‌شود. مطالعه حاضر با هدف مقایسه اثربخشی رفتاردرمانی دیالکتیک و ذهن­آگاهی مبتنی‌بر استرس بر رفتارهای پرخطر جنسی در افراد دارای اختلال شخصیت مرزی انجام شد.

روش ­کار: روش پژوهش نیمه­آزمایشی با طرح پیش­آزمون-پس­آزمون با گروه گواه و دوره پیگیری سه ماهه بود. جامعه آماری شامل زنان مبتلا به اختلال شخصیت مرزی مراجعه‌کننده به مراکز مشاوره و روان­درمانی بهار و آوای نو شهر رشت در شش ماهه اول سال 1403 در شهر رشت به تعداد 92 نفر بودند. 45 نفر از افراد واجد شرایط براساس معیارهای ورود و خروج و به شیوه نمونه­گیری هدفمند انتخاب شدند و به‌طور تصادفی به دو گروه آزمایش و یک گروه گواه تخصیص یافتند. ابزار گردآوری داده­ها پرسشنامه رفتارهای پرخطر جنسی (زارعی و همکاران، 1389) و پرسشنامه اختلال شخصیت مرزی (لیشنرینگ، 1999) و مصاحبه بالینی ساختاریافته بود. هر دو گروه آزمایش و گروه گواه، با استفاده از ابزار پژوهش مورد پیش آزمون قرار گرفتند. سپس مداخله ذهن­آگاهی مبتنی‌بر استرس (کابات‌زین، 2009) به مدت 8 جلسه و رفتاردرمانی دیالکتیک (لینهان، 1993) به مدت 10 جلسه برای گروه های آزمایش مختص خود، اجرا شد اما گروه گواه در فهرست انتظار قرار گرفت. در پایان مداخلات هر دو گروه آزمایش و گروه گواه، با استفاده از ابزار پژوهش مورد پس آزمون قرار گرفتند. سه ماه بعد، آزمون پیگیری از هردو گروه آزمایش و گروه گواه بعمل آمد. داده ها با استفاده از آزمون تحلیل واریانس با اندازه­گیری مکرر و آزمون تعقیبی بونفرونی تجزیه و تحلیل شدند.

یافته­ ها: یافته ها نشان داد که هر دو درمان (رفتاردرمانی دیالکتیک و ذهن­آگاهی مبتنی بر استرس) بر کاهش رفتارهای پرخطر جنسی موثر بوده که این تاثیر تا دوره پیگیری هم دوام داشته است (05/0 >P)، با این حال تفاوت معناداری بین دو رویکرد درمانی دیده نشد. به طور کلی به نظر می­رسد هر دو درمان برای افراد با اختلال شخصیت مرزی مورداستفاده و کاربردی است.

نتیجه­ گیری: رفتاردرمانی دیالکتیک و ذهن­آگاهی مبتنی‌بر استرس از اثربخشی قابل­توجهی در جهت بهبود رفتارهای پرخطر جنسی در افراد دارای اختلال شخصیت مرزی برخوردار است. از این رو متخصصین، پژوهشگران و درمانگران این حوزه می­توانند از این مداخلات به عنوان گزینه­های موثر در این افراد استفاده کنند.