:: دوره 10، شماره 2 - ( خرداد و تیر 1401 ) ::
جلد 10 شماره 2 صفحات 36-25 برگشت به فهرست نسخه ها
مقایسه اثربخشی"آموزش مدیریت رفتار" و " درمان شناختی-رفتاری" به مادران بر نافرمانی مقابله‌ای و سازگاری اجتماعی فرزندان نوجوان آن‌ها
مینا بشکوفه* ، مریم غلام زاده جفره، منصور سودانی
گروه مشاوره، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران. ، mina.beshkufeh@gmail.com
چکیده:   (1024 مشاهده)
مقدمه: بهبود رابطه والد-فرزندی از طریق مداخات مناسب نقش موثری در کاهش مشکلات هیجانی و رفتاری نوجوانان دارد. لذا هدف از پژوهش حاضر مقایسه اثربخشی"آموزش مدیریت رفتار" و " درمان شناختی-رفتاری" به مادران بر نافرمانی مقابله‌ای و سازگاری اجتماعی در نوجوانان بود.
روش کار: نوع پژوهش نیمه تجربی با طرح پیش آزمون-پس آزمون و پیگیری با گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش شامل مادران و فرزندان نوجوان دختر و پسر 13 الی 17 سال با رفتار نافرمانی مقابله‌ای و ناسازگاری اجتماعی مراجعه کننده به مرکز مشاوره دانش‌آموزی اداره آموزش و پرورش شهر گچساران در سال تحصیلی 1398 بودند که با استفاده از روش نمونه‌گیری هدفمند  تعداد 45  تن از نوجوانان انتخاب و مادران آن­ها به صورت تصادفی ساده با استفاده از جدول اعداد تصادفی در دو گروه مداخله و یک گروه کنترل (هر گروه 15تن) تحت آموزش قرار گرفتند. به منظور گردآوری داده ها از "پرسشنامه جمعیت شناختی "، "سیاهه رفتار نافرمانی مقابله‌ای " (Oppositional Defiant Behavior Inventory) و "پرسشنامه سازگاری اجتماعی " (Social Adjustment Questionnaire) استفاده شد. روایی محتوا به روش کیفی و پایایی به روش همسانی درونی با محاسبه ضریب آلفا کرونباخ ابزارها محاسبه شد. گروه­های مداخله تحت"آموزش مدیریت رفتار" (9 جلسه 60 دقیقه­ای) و "درمان شناختی-رفتاری" (12 جلسه 45 دقیقه‌ای) قرار گرفتند؛ اما گروه کنترل هیچ‌گونه مداخله­ای دریافت نکردند.  تحلیل داده ها با نرم افزار آماری اس پی اس نسخه24 انجام شد.
یافته‌ها: "آموزش مدیریت رفتار" و "درمان شناختی-رفتاری " به مادران  بر کاهش نافرمانی مقابله‌ای و بهبود سازگاری اجتماعی فرزندان نوجوان آن ها اثربخش بود (01/0 >P ).
نتیجه گیری: "آموزش مدیریت رفتار" و "درمان شناختی-رفتاری " به مادران  باعث کاهش نافرمانی مقابله‌ای و بهبود سازگاری اجتماعی در  نوجوانان شد. بنابراین، استفاده از"آموزش مدیریت رفتار" و "درمان شناختی-رفتاری "  می­تواند در تربیت مهار ت­های هیجانی-اجتماعی  و سازگاری اجتماعی نوجوانان مؤثر واقع شود.
واژه‌های کلیدی: آموزش مدیریت رفتار، درمان شناختی-رفتاری، نافرمانی مقابله‌ای، سازگاری اجتماعی.
متن کامل [PDF 323 kb]   (438 دریافت)    
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: عمومى
دریافت: 1400/10/15 | پذیرش: 1401/4/10 | انتشار: 1401/4/10 | انتشار الکترونیک: 1401/4/10



XML   English Abstract   Print



بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.
دوره 10، شماره 2 - ( خرداد و تیر 1401 ) برگشت به فهرست نسخه ها