واحد ساری، دانشگاه آزاد اسلامی، ساری، ایران ، Mohammadi.mahsa025@gmail.com
چکیده: (362 مشاهده)
مقدمه: اگرچه شواهد زیادی در زمینه نقش ویژه ترومای کودکی در سببشناسی اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) و گرایش به مصرف مواد وجود دارد، اما مطالعات اندکی، مکانیسمهای دخیل در شروع و حفظ این اختلالات را بررسی نمودهاند. از اینرو مطالعه حاضر با هدف بررسی مدلیابی روابط ساختاری ترومای کودکی با علائم استرس پس از سانحه و گرایش به مصرف مواد با میانجیگری تجارب تجزیهای در بزرگسالان انجام شد.
روش کار: روش پژوهش توصیفی - همبستگی بود. جامعه پژوهش را کلیه افراد مراجعهکننده به کلینیکها و مراکز خدمات روانشناختی شهر تهران در زمستان سال 1402 تشکیل دادند. در این مطالعه، 360 نفر به شیوه نمونهگیری در دسترس انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش شامل پرسشنامه آسیبهای کودکی، چک لیست اختلال استرس پس از سانحه، مقیاس آمادگی به اعتیاد و مقیاس تجارب تجزیهای بود. برای تحلیل دادهها از همبستگی پیرسون، مدلیابی معادلات ساختاری و از نرافزار SPSS-26 وAMOS-24 استفاده شد.
یافته ها: نتایج یافتهها نشان از برازش مدل مورد نظر است. مسیرهای مستقیم ترومای کودکی بر علائم استرس پس از سانحه (74/7 T= ،22/0 = β)، گرایش فعال به مصرف مواد (39/3 T= ،52/0 = β) و گرایش منفعل به مصرف مواد (32/4T= ،55/0 = β) معنادار بود (05/0>P). مسیرهای مستقیم تجارب تجزیهای بر علائم استرس پس از سانحه (70/21 T= ،72/0 = β)، گرایش فعال به مصرف مواد (66/17 T= ،71/0 = β) و گرایش منفعل به مصرف مواد (61/46 T= ،97/0 = β) معنادار بود. به علاوه ضرایب غیرمستقیم ترومای کودکی از طریق تجارب تجزیهای بر روی علائم استرس پس از سانحه و گرایش به مصرف مواد معنادار بودند (05/0>P). بهطور کلی تجربه ترومای کودکی با میانجی تجارب تجزیهای در مجموع 67 درصد از واریانس علائم اختلال استرس پس از سانحه، 50 درصد از واریانس گرایش به مصرف مواد فعال و 92 درصد از واریانس گرایش به مصرف مواد منفعل را تبیین نمودند.
نتیجه گیری: نتایج پژوهش حاکی از نقش مهم ترومای کودکی و بهویژه تجارب تجزیهای در پیشبینی علائم استرس پس از سانحه و گرایش به مصرف مواد در بزرگسالان بود. بنابراین متخصصان بالینی میتوانند جهت بهبود برنامههای مداخلاتی خویش برای درمان علائم استرس پس از سانحه و گرایش به مصرف مواد، به پدیده تجزیه توجه ویژهای داشته باشند.
Shirvani H, Rafiei L, Gholamiyan P, Mohammadi M. Modeling The Structural Relationships Of Childhood Trauma With Post-Traumatic Stress Symptoms And Tendency To Use Substance With The Mediation Of Dissociative Experiences In Adults. IJPN 2024; 12 (3) :26-37 URL: http://ijpn.ir/article-1-2399-fa.html
شیروانی حمیده، رفیعی لیلا، غلامیان پروانه، محمدی مهسا. مدل یابی روابط ساختاری ترومای کودکی با علائم استرس پس از سانحه و گرایش به مصرف مواد با میانجیگری تجارب تجزیهای در بزرگسالان. روان پرستاری. 1403; 12 (3) :26-37